أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

بخوان این سوره را به نام خدای رحمتگر مهربان

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ (3) وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ (4)

وجود خدا امری بدیهی است و نیازمند اثبات نیست. بداهت وجود او با این بیان روشن می­شود که عالم هستی از دو فرض خارج نیست: یا آفریننده­ای دارد یا ندارد. در صورت اول، آن هستی­بخش، خداست و در صورت دوم (العیاذ بالله) خود عالم هستی، خداست. چنان­که هویداست، در هر دو فرض، خدا ثابت است و فرض سوم که نه خدای هستی­بخش باشد و نه عالم هستی، خدا باشد، جز با سفسطه و انکار وجود سازگار نیست.

براین ­اساس باید به جای اثبات خدا در شناخت او کوشید. باید دید چه وجودی را می­توان (الله) دانست؟ آیا می­توان مانند مادی­گرایان و ملحدان، عالم طبیعت را خدا پنداشت؟ آیا می­توان همانند بت­پرستان و طاغوت­پرستان، فرشتگان، جنیان، آدمیان، طواغیت یا نمادهای چوبین، آهنین و سنگین آنان را خدا انگاشت؟ یا باید در جرگه یکتاپرستان درآمد و توحید را سرلوحه شئون هستی خویش قرار داد؟

آری، فطرت خداجوی آدمیان در پی شناخت صفات خدای حقیقی است تا اعتقاد به خدایان وهمی، رهزن نگردد و جز در برابر خداوند یکتا پیشانی عبودیت بر خاک نساید:

ای رسول ما! بگو حقیقت این است که خدا احد است. خدا یکی است که نه در واقعیت و نه در ذهن، «دوم» ندارد و در شمار اعداد نمی­گنجد.[1]«1» خدا صمد است. اوست آن سروری که همه چیز در همه شئونش به او نیازمند است و او در هیچ شأنی نیازمند کسی نیست.[2]«2» نه زاییده است و نه زاده کسی است[3]«3» و هیچ کس همتا و همانند او نبوده است.[4]«4»

بدین ترتیب، این سوره مبارکه با ساده­ترین و در عین حال، عمیق­ترین بیان ممکن، ویژگیهای خدا را در جامع­ترین بیان کوتاه به اثبات رسانده است تا انسان حقیقت­جو در تکاپوی فطری خداجویی، دچار خطا نگردد و مصداق حقیقی خدا را از مصادیق وهمی آن تشخیص دهد و جز در برابر خدای حقیقی سر تسلیم و اخلاص فرو نیاورد.

صدق الله العلی العظیم

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

بخوان این سوره را به نام خدای رحمتگر مهربان

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (1) مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ (2) وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ (3) وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ (4) وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ (5)

دنیا پر از آفریده­هایی است که شرّشان ما را تهدید می­کند. راه امان از شرّ مخلوقات الهی چیست؟ این پرسشی است که افکار حقیقت طلب را به خود مشغول می­کند.

ای رسول ما! بگو پناه می­برم به پروردگار سپیده­دم؛ همان پروردگاری که تاریکی شب را می­شکافد و روشنایی صبح را در دل آن پدید می­آورد و هموست که می­تواند تاریکی شر را بشکافد و روشنایی خیر را در دل آن پدیـد آورد.«1» به او پنـاه می­برم از شرّ هر آنچه آفریده است.[1] آفریدگار پدیده­ها اوست و بی­تردید، دفع و رفع شرّ پدیده­ها در دست اوست«2» و از شرّ تاریکی، آنگاه که فراگیر شود و ما را از خطرات احتمالی اطرافمان غافل سازد«3» و از شرّ زنان جادوگر که به هنگام افسون کردن مردمان در گره­های جادو، سخت می­دمند و به سبب غفلتمان از سحرشان، در معرض آسیبشان هستیم«4» و از شرّ هر حسود، آنگاه که حسد می­ورزد و درصدد آسیب رساندن به ماست و ما از نیت او غافلیم.«5»

خدای متعالی اسبابی فراوان برای امان بخشیدن به انسان از شرّ آفرید­ه­ها تدارک دیده است. گاهی وجود همین اسباب و وسائط، مانند حجابی بر یک واقعیت، ما را از ناتوانی خود در محافظت از خویشتن غافل می­سازد، اما با توجه به شرّ برخی پدیده­ها می­توان فهمید که برای حفظ خویش از شرّ مخلوقات، چقدر عاجز و ناتوانیم. کافی است به تاریکی، سحر و حسادت توجه کنیم.

در میان تاریکی که از خطرات احتمالی غافلیم، چه راهی برای حفظ خویش داریم؟ اگر حیوان درنده یا گزنده­ای یا  انسان شروری بخواهد به ما آسیبی برساند، بی آنکه ما از وجود او آگاه باشیم؛ اگر ساحران با وِرد و جادو و دمیدن در گره­ها بخواهند ما را دچار مشکل سازند، بی آنکه ما از اصل مسحور شدن خویش و راه ابطال آن خبری داشته باشیم؛ اگر برادر یا دوستمان نسبت به ما حسادت بورزد و بخواهد ضرری به ما برساند، بی آنکه از نیت سوء او آگاه باشیم؛ در برابر این شرور نهان، چه کاری از دست ما بر می­آید و چه راهی برای نجات خویشتن از شرّ آنان سراغ داریم؟

اینجا دیگر اسباب و عوامل خدادادی پناه­ جستن از خطر به کار نمی­آید. فرصت مناسبی است تا ناتوانی خویش را با همه وجود دریابیم و به دنبال پناه و پناهگاه حقیقی باشیم. باید بدانیم که حتی اشرف مخلوقات6 هم در دفع شرّ مخلوقات خدا باید به آفریننده آنها پناه ببرد و جز این راهی نیست.

صدق الله العلی العظیم