أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

بخوان این سوره را به نام خدای رحمتگر مهربان

وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ (1) وَ طُورِ سینینَ (2) وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمینِ (3) لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فی‏ أَحْسَنِ تَقْویمٍ (4) ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلینَ (5) إِلاَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ (6) فَما یُکَذِّبُکَ بَعْدُ بِالدِّینِ (7) أَ لَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحاکِمینَ (8)

پیامبر اسلام6 دین اسلام را از جانب خدا آورده است. گروهی به آن حضرت ایمان می­آورند و براساس ایمانشان عمل صالح انجام می­دهند، اما گروهی دیگر به سبب دینی که آورده است، تکذیبش می­کنند و می­گویند آنچه تو ادعا می­کنی، دروغی بیش نیست. وحی الهی چنین پاسخ می­دهد:

سوگند به دو کوه انجیر و زیتون (دو سرزمین دمشق و بیت المقدس)؛ آنجا که خاستگاه پیامبرانى بسیار است[1]«1» و سوگند به طور سینا؛ آنجا که خدا با موسى سخن گفت«2» و سوگند به این شهر امن (مکّه)؛ اینجا که سرزمین بعثت تو به رسالت ابلاغ دین خداست«3» که ما انسان را در نیکوترین قوام آفریدیم.[2]«4» سپس او را به جایگاهى پست­تر از جایگاه همه فرومایگان باز گرداندیم«5» مگر کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردند که براى آنان پاداشى بى پایان خواهد بود.«6»

براساس این آیات، خدا انسان را در بهترین و نیکوترین قوام آفریده و همین آفریدگار، چنین حکم کرده است که انسان از این جایگاه والا سقوط کند و تا پایین­ترین و پست­ترین درکات اهل عذاب تنزل یابد. تنها یک راه برای استثنا شدن از حکم سقوط وجود دارد و آن ایمان و عمل صالح است. آری، مؤمنان اهل عمل صالح، نه تنها سقوط نمی­کنند، بلکه اجر بی­انتهای الهی سبب صعودشان خواهد شد.

سوگند به سرزمینهای وحی و نبوت در صدر این آیات، افزون بر تأکید این محتوا می­فهماند که خدای حکیم راه درست ایمان و عمل صالح را در این سرزمینها به پیامبران خود: وحی فرموده است و تنها راه نجات انسان از سنت سقوط، ایمان به پیامبران: و عمل به دین آنان است.

اینک اى رسول ما، پس از بیان این سنت، چه کسی تو را به سبب دینی که از جانب خدا آورده­ای[3] تکذیب می­کند؟[4]«7» مگر خداوند برترین حکم­کنندگان نیست؟«8»

صدق الله العلی العظیم