أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

بخوان این سوره را به نام خدای رحمتگر مهربان

‏وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ (1) الَّذی جَمَعَ مالاً وَ عَدَّدَهُ (2) یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ (3) کَلاَّ لَیُنْبَذَنَّ فِی الْحُطَمَةِ (4) وَ ما أَدْراکَ مَا الْحُطَمَةُ (5) نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ (6) الَّتی‏ تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ (7) إِنَّها عَلَیْهِمْ مُؤْصَدَةٌ (8) فی‏ عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ (9)

به خود اجازه می­دهد که از دیگران عیب­جویی کرده، درباره­ آنان آشکارا و پنهان بدگویی کند. او زراندوز دنیاگراست و می‌پندارد که همین ثروت انباشته­اش مایه جاودانگی اوست. ازاین‌رو خود را از دیگران برتر می­بیند و آنان را تحقیر می­کند.

واى بر هر عیب­جوى غیبت­کننده­ای«1» که به جهت دوست داشتن ثروت، مالى فراهم آورده و آن را پى در پى شمرده است تا از زیاد شدنش لذت ببرد و همین خصلت، او را به خود برتر بینی و در نتیجه، عیب­جویی و بدگویی از دیگران کشانده است«2» چون مى­پندارد که ثروتش جاودانه­اش ساخته است.«3»

توهم جاودانگی به واسطه ثروت، با دو بیان قابل طرح است:

1. دنیاگرای ثروت­اندوز بر اثر حب مال و آرزوهای دور و درازی که دارد، مرگ را از خود دور ببیند و خود را در این دنیا جاودان بپندارد.
2. دنیاگرای ثروت­اندوز، ثروت را نشانه سعادت خویش دانسته، معتقد به ادامه یافتن این سعادت، حتی پس از مرگ خود باشد؛ یعنی او بر این باور باشد که حتی اگر بمیرد، در دنیای دیگر نیز سعادتمند خواهد بود؛ به همان دلیل که در این دنیا (به تصور خویش) سعادتمند بوده است.

به هر تقدیر همین توهم، او را گرفتار خودبرتربینی، عیب­جویی و بدگویی درباره مردم کرده است.

چنین نیست که او به واسطه ثروت، جاویدان شود، بلکه حتماً مرگ او فرا خواهد رسید و قطعاً در آن آتش شکننده افکنده خواهد شد«4» و چه چیزى تو را آگاه کرده است که آن آتش شکننده چیست؟«5» آتشِ برافروخته خداست«6» که بر دلها چیره مى شود و جان آدمیان را مى سوزاند.«7» آن آتش بر آنان در بسته خواهد بود و راه خلاصى از آن نخواهند داشت.«8» این در حالى است که آنان در ستونهایى بسیار دراز به بند کشیده شده­اند.«9»

آری، آتش شکننده و سوزان جهنم بر قلبش مسلط مى‏گردد و روح و جان او را که کانون این همه خود برتر بینی و تحقیر دیگران بود، به آتش مى‏کشد؛ آتشى خرد کننده و جانسوز به سزای اینکه در دنیا قلب دیگران را می­سوزاند و شخصیت آنان را خرد می­کرد. او مال خود را مایه جاودانگی می­داند و به پشتوانه آن از دیگران عیب­جویی و بدگویی می­کند، ولی باطن چنین مالی، آتش شکننده و جانسوز جهنم است.

یکی از ثمرات این سوره، دلجویی از کسانی است که شخصیتشان لگدمال فخرفروشی و خود برتر بینی ثروت­اندوزان دنیاگرا شده است.

صدق الله العلی العظیم